Energietransitie glastuinbouw: overheid en sector intensiveren samenwerking

De CO2-uitstoot in de glastuinbouw wordt de komende jaren aanzienlijk verminderd. Daartoe hebben de ministeries van Landbouw, Economische zaken en Klimaat en Financiën op 30 november met de glastuinbouwsector het Convenant Energietransitie Glastuinbouw 2022-2030 ondertekend. De partijen gaan werken aan maatregelen voor energiebesparing en verduurzaming die noodzakelijk zijn voor een gezonde en renderende glastuinbouw.

De glastuinbouw heeft de ambitie om in 2040 een klimaatneutrale en economisch rendabele sector te zijn. Daartoe zijn al stappen gezet, zoals het programma Kas als Energiebron. De sector heeft ook aardwarmtewinning grootgebracht waarmee, naast de warmtebehoefte van de glastuinbouw zelf, vele huishoudens worden verwarmd.

De energietransitie wordt middels dit convenant voortgezet en geïntensiveerd. De aanzet voor dit convenant is gegeven in het Klimaatakkoord van 2019 en het huidige kabinet heeft daar een aanvulling op gedaan. Het convenant bevat het restemissiedoel voor 2030, voorlopig vastgesteld op 4,3 tot 4,8 Mton CO2-equivalenten. Dit doel is een grotere reductie van 1,0 tot 0,5 Mton en daarmee ambitieuzer dan voorgaande afspraken, zoals het coalitieakkoord. Het definitieve restemissiedoel wordt in het voorjaar van 2023 bepaald, wanneer een aantal nog ontbrekende maatregelen is uitgewerkt.

Het convenant bevat de maatregelen en de inzet van de partijen om het beoogde doel te halen. Dat gebeurt door stimulerende maatregelen, zoals subsidies, infrastructuur, de gebiedsgerichte aanpak via de Greenports, het programma Kas als Energiebron voor R&D en demo- en kennisuitwisseling. En door prikkelende maatregelen zoals verdere beprijzing van CO2-emissie door aanpassing van de energiebelasting, het verbeteren van het CO2-sectorsysteem na 2024 met een individuele prikkel en het verplichten van ener-giebesparende maatregelen, die binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend.

Dit convenant is een vervolg op eerdere Meerjarenafspraken waarin het programma Kas als Energiebron de kern vormde. Piet Adema, minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit: “Ik ben enorm trots op de glastuinbouwsector in Nederland. Ze is wereldwijd toonaangevend in duurzame productie. Maar ik ben me ook bewust van de grote zorgen die bij ondernemers leven over de hoge gasprijzen. Tegelijk staan we gezamenlijk voor een forse klimaatopgave in de glastuinbouw. Daarom is dit convenant zo belangrijk. We gaan energiebesparing en -verduurzaming de komende jaren versnellen, zodat de sector in 2040 klimaatneutraal kan worden én wereldwijd toonaangevend blijft.”

Minister Rob Jetten van Economische Zaken en Klimaat: “Om Nederland klimaatneutraal te maken zijn grote veranderingen nodig in alle economische sectoren. Met dit convenant spreken we concreet af wat de sector gaat doen om klimaatneutraal te worden en hun energiemix te verduurzamen. De huidige energiecrisis toont aan dat we nóg sneller moeten verduurzamen. De Nederlandse glastuinbouwsector staat wereldwijd bekend om zijn innovatieve karakter. Door deze stappen te zetten richting klimaatneutraliteit, blijft de sector internationaal toonaangevend.”

Staatssecretaris Marnix van Rij (Fiscale zaken): “Met dit convenant zetten we een stap in het vergroenen van het belastingstelsel. We helpen zo de glastuinbouw aan een duurzamere toekomst. Het gaat om het duurzamer maken van deze voor Nederland belang-rijke sector.”

Over het waarom van een convenant, zegt Adri Bom-Lemstra, voorzitter Glastuinbouw Nederland: “Overheid en sector geven met het convenant aan dat samenwerking een voorwaarde is voor de ingewikkelde opgave die de energietransitie is. Door samen te werken kunnen kennis, inzet en het innovatief vermogen van de sector worden benut en ondersteund en kan de juiste balans worden bereikt tussen het stimuleren en prikkelen van ondernemers om de CO2-emissie van de sector omlaag te brengen. Daarbij rekenen we op een stabiel beleid van de overheden, alleen dan kan de sector goede plannen maken en in beweging komen.”

Namens Greenports Nederland reageert Stefanie Miltenburg: “Een stabiel beleid en goede stimulerende maatregelen zijn nodig om ondernemers en regio’s in de transitie te helpen. Hier heeft de overheid wat te bewijzen.”

De ondertekening vond plaats op een van de bedrijven van Beekenkamp Group in Maasdijk. Voorafgaand aan de ondertekening bezochten de ondertekenaars de aardwarmteboring in Maasdijk en deden zij samen met An Beekenkamp, Algemeen Directeur Beekenkamp Group, een ronde over het bedrijf. Het bedrijf benutte de gelegenheid om het belang van de energietransitie te ondersteunen, te laten zien wat het bedrijf daar al aan doet, maar ook om de noodzaak van snelle concrete maatregelen voor de huidige energiesituatie te benadrukken.

Na ondertekening van het convenant vond er een gesprek plaats tussen minister Adema van LNV en ruim veertig ondernemers uit de glastuinbouw.